Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Beslenme

Son yıllarda tıp dünyasının kilo kontrolünü sağlamak, fazla kilolar sebebiyle ortaya çıkan hastalıkların oluşmasını engellemek ve daha güzel bir görüntüye kavuşmak isteyen hastalar için uyguladığı bir yöntem olan tüp mide ameliyatı, bu ameliyatı olmak isteyen kişiler tarafından birçok soruyu da beraberinde getiriyor.

Tüp mide ameliyatı olanlar ve bu alanda sosyal medyadan bilgi veren hekimlerden edindiğimiz bilgilerle derlediğimiz bu yazımızla tüp mide ameliyatı öncesi, tüp mide ameliyatı sonrası ve bu dönemlerdeki süreç hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Yazımıza başlamadan önce bu yazımızda sadece ön bilgi vermeyi amaçladığımızı, sağlık ile ilgili tüm konularda mutlaka alanında uzman bir hekime başvurmanızı önerdiğimizi ve tıbbi süreçlerin tüm bireylerdeki etkilerinin öznel olarak farklılık gösterebildiğini hatırlatmak isteriz. Bilinçli bireyler olarak en doğru bilginin doktorunuzla olan yüz yüze görüşmeleriniz olduğunu unutmayınız. İlk olarak tüp mide ameliyatının ne olduğuna kısaca değinerek başlayalım.

Tüp Mide Ameliyatı Nedir?

Sleeve gastrectomy, sleeve gastrektomi ve vertical sleeve gastrectomy isimleriyle de adlandırılan tüp mide ameliyatı, cerrahi bir kilo verdirme prosedürüdür.  Genellikle laporoskopik yöntemle uygulanan bu operasyon, karın bölgesinde açılan küçük delikler yardımıyla gerçekleştirilir.

Tüp mide ameliyatıyla midenin yaklaşık yüzde 80’i alınır ve geriye yalnızca tüp şeklinde kalan bir mide bırakılır. Hastanın midesi operasyondan sonra küçük, yerli bir muz kadar olmaktadır.

Tüp mide ameliyatında mide küçültüldüğü için kişilerin yemek yeme kapasitesi de büyük oranda azalır. Ayrıca tüp mide ameliyatı kilo verme sürecine yarattığı hormonal değişikliklerle de katkı sağlar. Bazı durumlarda hekimler tarafından bu hormonal değişikliklerin yüksek tansiyon ve kalp hastalıklarını da olumlu yönde etkilemesi hedeflenebilmektedir.

Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Hastane Süreci

Tüp mide ameliyatı kadar tüp mide ameliyatı sonrası yaşanan süreç de hasta ve hasta adayları tarafından merak edilmektedir. Özel veya devlet hastanelerinde gerçekleştirilebilen bu operasyon sonrasında ortalama olarak 3 gün kadar hastanede müşahede altında kalınmaktadır. İlk gün genellikle yatışla geçebilmekte, ikinci gün itibariyle ise hastanede ve hekim kontrolünde ufak yürüyüşlere başlanabilmektedir.

Tüp mide ameliyatı sonrası ilk gün genellikle su dahil hiçbir sıvı (ve tabii katı) besin maddesi tüketilmemektedir. İlk gün istisnalar dışında damar yoluyla alınan serum ve ağrı kesicilerle geçirilmektedir.

Tüp mide ameliyatı sonrası ikinci gün, hekim onayıyla ve sabah saatlerin itibariyle ufak yudumlarla su içmeye başlanabilmektedir. Öğle vakitlerine doğru berrak olacak şekilde haşlanmış et ya da tavuk suyu (çorba değil) tüketimi de başlayabilmektedir.

Hastalar, hastanedeki son gün olan üçüncü günde ise rafine şeker içermeyen, %100 elma suyu; su ile karıştırıp seyrelterek tüketebilmektedir. İkinci ve bazen üçüncü günde hasta midedeki dikişler sebebiyle kanlı şekilde kusabilmektedir. Bu çoğu kez olası bir durumdur.

Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Beslenme

Tüp mide ameliyatı sonrası hastalar genellikle üçüncü günde taburcu edilebilmektedir. Ameliyatın ardından hasta için özel bir beslenme programı belirlenir ve hastanın buna uyması istenir. Belirttiğimiz üzere bu beslenme programı kişiden kişiye farklılık göstermektedir ve kişiye en uygun beslenme programı alanında uzman bir hekim tarafından belirlenmektedir

1. Hafta (Berrak Sıvı Dönemi)

Tüp mide ameliyatı sonrası 1. haftada hasta, çoğunlukla düşük kalorili bir beslenme programı uygular. Bu süreçte vücut için gerekli sıvının yavaş bir şekilde (yudum yudum) alınması ve yeterli miktarda protein tüketilmesi gerekmektedir. Bu dönemde her şey sıvı, pürüzsüz, taneciksiz halde (örn: temiz bir tülbentten ya da ince bir süzgeçten geçirerek) tüketmeniz önerilmektedir.

Suyun dahi hala yudum yudum içildiği bu haftada güne genellikle su içerek başlanır. Süzülmüş rezene, iyi süzülmüş ıhlamur, suyla karıştırılarak seyreltilmiş %100 ve şekersiz elma suyu, protein ihtiyacı için de hekim önerisiyle protein shake tüketilebilir.

İlk hafta süresince ufak kepçelerle haşlanmış et ya da tavuk suyu ve sulandırılmış ayran da hastalar tarafından tüketilebilmektedir.

İlk haftada özellikle %100 ve şekersiz meyve suyu önerilmesinin nedeni berrak bir sıvı oluşu ve sindirime destek oluşudur. Yeterli sıvı alınmazsa ateş, halsizlik, baş dönmesi gibi semptomlar görülebileceği için sıvı tüketimi bu dönemde çok önemlidir.

Bazı hekimler tarafından günde ortalama 1,5 – 2,5 litre kadar sıvı tüketilmesi önerilmektedir. Bu süreçte yine doktorunuzun önerisiyle protein shake, multivitamin, D vitamini gibi takviye gıdalar, mide koruyucu ilaçlar, kan ilaçları, kan sulandırıcı iğneler kullanılabilir. Bazı durumlarda doktorlar düşük gıda tüketimi nedeniyle meydana gelen kabızlık yüzünden reçetenize kabızlık ilacı da ekleyebilmektedirler.

2. Hafta (Sıvı Dönemi)

İlk haftanın beslenme programına ek olarak suyla seyreltilmiş yoğurt; elma suyuna ek olarak da yine %100 olmak vişne, şeftali kayısı suları tüketilmeye başlanabilir.

Tüp mide ameliyatı sonrası 2. Hafta beslenme programına tarhana ve sebze çorbaları da süzülmüş olmak koşuluyla dahil edilebilmektedirler.

3. Hafta (Püre Dönemi)

Genellikle püre dönemine geçiş sayılan tüp mide ameliyatı sonrası 3’üncü hafta beslenme programında hastalar: Bir adet rafadan ya da haşlanmış yumurtayı, meyveleri çatalla ezerek püre halinde tüketmeye başlayabilmektedir.

Yine doktorunuzun size yazdığı beslenme programıyla; süzme beyaz peynir, lable veya çatalla ezilmiş lor peyniri de bu dönemde tüketilebilmektedir.

Et, tavuk, balık; çatalla ezilmiş ya da blender’dan geçirilmiş şekilde tüketilebilir. Aynı şekilde etli veya kıymalı sebze yemeklerinizi de yine blender’dan geçirerek tüketebildiğiniz dönem bu dönemdir.

Tüp mide ameliyatı sonrası püre dönemi olarak adlandırılan ve yemeklerin blenderdan geçirilerek tüketildiği bu dönemde soğan tüketimi ise önerilmemektedir.

4. Hafta (Yumuşak Katı Dönemi)

Hastanın zaman geçtikçe kendini daha iyi hissetmeye başladığı tüp mide ameliyatı sonrası üçüncü haftada;

Sabah kahvaltısında tek yumurtadan yapılan lorlu omletler de doktorunuz karşı çıkmıyor ise beslenme programına eklenebilir. Çatalla ezilmiş haşlama yemekler de bu dönemde tercih edilebilmektedir.

Proteinli yoğurtlar ve proteinli sütler de bu aşamada hekimler tarafından önerilebilmektedir. Sebze ve meyve pürelerine devam edilen bu dönemde kişiye göre değişkenlik gösterebilse de ortalama olarak; günlük 80 gram protein ve 1800cc sıvı tüketimi hedeflenmesi önerilebilmektedir.

5. Hafta ve sonrası (Normal Beslenmeye Geçiş Dönemi)

Tüp mide ameliyatı sonrası beslenmede 5’inci hafta; 4 haftalık sabırlı ve disiplinli sürecin ardından normalleşmenin başladığı süreçtir. Yine de bu geçişin minik ve sağlam adımlarla gerçekleştirilmesi önerilmektedir. 5’nci hafta itibariyle blender ihtiyacı ortadan kalkabilmekte, dişlerle yapılan mekanik sindirime geri dönüş yapılabilmektedir.

Tüp mide ameliyatı sonrası normal beslenmeye geçiş sürecinde; yemek yerken en az 20-25 dakika boyunca sofrada kalınmalıdır. Bir kaşık dahi yense hemen ayaklanılmaması, sofrada vakit geçirilmesi önerilmektedir.

Bu süreçte yemekle birlikte sıvı tüketimi olmamakta, katı-sıvı besin ayrımı hayata sokulmaktadır.

Yemek yemeden önceki 30 dakikalık süreçte ve yemekten sonra 30 dakikalık süreçte herhangi bir sıvı tüketiminin yapılmaması önerilmektedir.

Gazlı içecekler ve şekerli sıvılar tekrar tüketilmeye başlanmadığı bu süreçte hekimler tarafından genellikle küçük porsiyonlarla 6-8 öğün sıklığında beslenme önerilmektedir.

İlk 3 ay portakal ve greyfurt gibi yüksek asitli meyvelerden kaçınılması tavsiye edilirken, katı gıdalardan olan kuru baklagillere 3 aydan sonra başlanması önerilir.

Ekmek ve tahıl grubunun ilk 6 ay boyunca tüketilmesi genellikle önerilmemektedir. Bu süreçte en azından günlük 25-30 dakikalık yürüyüşler, yani ufak miktarda fiziksel aktiviteler günlük rutine eklenmelidir.

Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Saç Dökülmesi

Tüp mide amaliyatı sonrası saç dökülmesinin oldukça yaygın olarak karşılaşılan bir durum olduğunu söylemek yanlış olmaz. Özellikle ameliyatın üçüncü ayından sonra saç dökülmeleri yaşanılmaktadır.

Bu durumdan etkilenmemek için hekiminizin beslenme programınıza eklediği vitamin ve mineraller takviyelerini saati saatine tüketmeli, yine doktorunuzun yazdığı kan ilaçları başta olmak üzere tüm ilaçlarınızı eksiksiz olarak almalısınız.

Tüp mide ameliyatı saç dökülmesi çoğu zaman kaçınılmazdır ve bu duruma üzülmemek gerekir. Zira saç dökülmesi kafaya taktıkça devam eden bir sorundur. Ameliyattan sonra geçen 1 yılın ardından bu sorunun çoğu hastada normale döndüğü gözlemlenmiştir.

Kimler Tüp Mide Ameliyatı Olabilir?

Tahmin edeceğiniz üzere tüp mide ameliyatı olmak için hekimler tarafından belirlenen bazı ön şartlar gözetilmektedir. Bu noktada kişilerin hastalık geçmişi, alerjileri ve mevcut rahatsızlıkları detaylı bir şekilde analiz edilmektedir.

Vücut kitle indeksi %30-35 aralığında olan bireyler, iyileştirilmesi hedeflenen yandaş hastalıkların (yüksek tansiyon, diyabet, kalp vb) mevcudiyetiyle ameliyat masasına yatabilmektedirler. Yağ oranı %35 ve üzeri olan kişilerinse ameliyat süreci yandaş hastalık aranmaksızın başlayabilir.

Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Mide Eski Haline Döner Mi?

Tüp mide ameliyatı sonrası tekrar kilo alınıp alınmayacağı, midenin ve vücudun eski hacmine dönme ihtimali gibi sorular sıklıkla sorulmaktadır. Tüp mide ameliyatının amaç değil, araç olduğu unutulmamalıdır. Zira tüp mide ameliyatı olanların eski haline dönmeleri oldukça seyrek olsa da görülebilmektedir.

Operasyondan sonra hastaların öncelikli amaçları sağlıklı ve aktif bir yaşam sürebilmek olmalıdır. Tüp mide ameliyatı sonrası yağ oranı yüzde 38’den yüzde 12’ye düşen hastalar, metabolik yaşları 41’den 24’e kadar azalan hastalar görülmüştür. Kazanımlarını korumak kişinin kendi elindedir. Yani “ne de olsa ameliyat oldum, midem küçüldü, istediğim gibi yaşayabilirim” diye düşünmek yerine “artık zayıf ve sağlıklıyım, bunun değerini bileceğim ve sağlığımı koruyacağım” şeklinde düşünmek daha faydalı olacaktır.

Bebek Sahibi Olanlar Tüm Mide Ameliyatı Olabilir Mi?

Bu sorunun kısa cevabının “evet” olduğunu söyleyebiliriz. Fakat yazının tamamında olduğu gibi bu konuda da gereken cevabı hekiminiz verecektir.

Annenin bebeği gıdalara iyice alışıp anne sütüne olan ihtiyacı azalınca ameliyat süreci de başlatılabilmektedir. Yani genel olarak doğumdan en az 6 ay sonrasında tüp mide ameliyatı süreci başlayabilmektedir. Daha erken ameliyatlarda anne sütünde azalma meydana gelebilmektedir.

2. Kez Tüp Mide Ameliyatı Olunur Mu?

Tüp mide ameliyatını ikinci kez olan insanlar vardır. Yani ilerleyen yıllarda hekiminizin onayıyla ikinci bir ameliyat organize edilebilir. Fakat bunun yapılması için doktorunuzun midenizin durumunu değerlendirmesi gerekmektedir.

İlk ameliyatınızdan bu yana geçen süreçte yaşanan kilo alımı neye bağlı gerçekleştiği, yeni hastalık veya hastalıkların oluşup oluşmadığı değerlendirilecek bazı kriterler arasındadır. Bu tetkiklerin ardından doktor, ikinci ameliyatın olup olmama kararını verebilmektedir.

Tüp Mide Ameliyatından Sonra Kaçak Nasıl Anlaşılır?

Doktorunuzun da sizleri bilgilendireceği üzere tüp mide ameliyatı sonrası midede sızıntı ve kaçak oluşma riski olabilir. Bunu önlemek veya erkenden anlayabilmek için de hekimler çeşitli yöntemler geliştirmişlerdir.

Örn: Ameliyat devam ederken, ameliyatı sonlandırmadan önce mideye mavi sıvı verilir. Midedeki dikişlerde vs herhangi bir sızıntı varsa bu sayede rahatça anlaşılabilmektedir.

Tüp mide ameliyatı sonrası kaçak ve sızıntı hasta tarafından da fark edilebilmektedir. Yüksek ateş, sürekli karın ağrısı ve çarpıntı, kaçak veya sızıntı belirtisi olabilir. Kaçak oluşma ihtimalinin en yüksek olduğu dönem ilk 10 gündür.

Ameliyat Sonrası Yeniden İşe Başlama Süresi

Bu sorunun ne yazık ki net bir cevabı yoktur. Çünkü süreç gerek kişinin metabolizması, gerekse yaptığı işin fiziksel yükü doğrultusunda kişiden kişiye farklılık göstermektedir.

Tüm mide ameliyatından sonra işe başlamadan önce iki hafta yatmak durumunda kalan hastalarla birlikte, taburcu olup ertesi gün işe giden kişiler de görülmüştür. Fakat genellikle kişiler 10’uncu gün sonrası işine geri dönebilmektedirler.

Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Kilo Alma Sebepleri

Operasyon sonrası yaygın görülen kilo alma sebeplerinin en başında alkollü ve asitli içeceklerin tüketimi gelmektedir. Bunlarla birlikte kuruyemiş ve cips tüketimi de tüp mide ameliyatının olumlu etkilerini zaman içerisinde aleyhinize çevirebilmektedir.

Tüp mide ameliyatı sonrası kilo almanın diğer yaygın sebepleri ise hareketsiz bir yaşam sürmek ve yeterince egzersiz yapmamaktır. Yazımızda belirttiğimiz gibi ne de olsa midem küçüldü ve artık zayıfım diyerek sağlıklı yaşama anlayışınızdan kopmamanız önerilmektedir.

Tüp Mide Ameliyatının Ölüm Riski?

Sanılanın aksine tüp mide ameliyatında ölüm riski oldukça düşüktür ve yaklaşık binde 8, yani %0.8 oranındadır. Bu oran safra kesesi ameliyatı esnasında yaşanabilecek ölüm ihtimali ile yakındır. Yani kısacası tüp mide ameliyatında ölüm riski, uzman bir hekim kontrolünde gerçekleşecek süreçte yüksek sayılamamaktadır.